Bireysel Emeklilik Sistemi Nedir?

Bireysel Emeklilik Sistemi Nedir?

Bireysel emeklilik sistemi, vatandaşların kendi birikimleriyle emekli olmasını sağlayan devlet destekli bir emeklilik girişimidir. Biliyorsunuz ki, emekli vatandaşların büyük bir kısmının sadece emekli maaşı geliri vardır ve bu maaşla geçinmeye çalışırlar. Ortalama işçi emeklisinin 1,600 TL civarında emekli maaşı aldığını düşündüğümüzde, bu tutarın ne kadar az olduğu ve geçinmek için aslında yetmediğini anlayabilirsiniz. Bes, temel olarak, vatandaşların her ay istedikleri miktarda birikim yapmasını ve bu birikimlerin çeşitli yatırım fonlarında değerlenmesi ve toplam mevduat miktarına %25 oranında devlet katkısı alınmasını içerir. Böylece vatandaşlar, 56 yaşlarına geldiklerinde emekli maaşlarına ek olarak BES, yeni Bireysel Emeklilik Sistemi’nde de maaş alırlar.

Yazı İçeriği

• Bireysel Emeklilik Sistemi Nasıl Çalışır?
• Bireysel Emeklilik Sisteminde Hangi Fonlara Yatırım Yapılır?
• Devlet Katkı Tutarı Ne Kadar?
• Emeklilik Planı Nasıl Gerçekleşiyor?

Bireysel Emeklilik Sistemi Nasıl Çalışır?

BES ( Bireysel Emeklilik Sistemi ) Nedir

BES, aslında çok basit bir sistem ile çalışır. Biliyorsunuz ki devletin emeklilere verdiği emekli maaşı çok azdır ve pek çok emekli bu maaş ile geçim sağlayamaz. Burada devreye BES giriyor. BES, çalışma hayatınızda düzenli birikimler yaparak emekli olduğunuzda size özel bir plan oluşturulması ve bu plana göre maaş almanızı sağlıyor.

• BES’e katılmak için herhangi bir aracı kurum seçmeniz yeterli olur.
• Aracı kurum seçiminizden sonra, BES’ yapacağınız aylık katkı tutarınızı belirlersiniz
• Belirlediğiniz katkı tutarı kadar devlet sizin adınıza %25 oranında katkı payı yatırır.
• Örneğin aylık 400 TL emeklilik birikimi yapmaya karar verdiğinizde, 100 TL devlet katkısı almış olur ve aylık 500 TL biriktirmiş olursunuz.
• Ayrıca bu paranız, eş zamanlı olarak yatırım fonlarında değerlendirilir. Fonlar, risk seviyelerine göre sınıflandırıldığı için, bir yatırım uzmanı ile görüşecek yatırımlarınızı planlayabilirsiniz.

Bireysel Emeklilik Sisteminde Hangi Fonlara Yatırım Yapılır?

BES’te yatırım yapacağınız fonlar tamamen sizin tercihinize bağlıdır ve istediğiniz miktarda yatırım yapma özgürlüğünüz var. BES’e ilk girdiğinizde aracı kurum ile görüşüyorsunuz, aracı kurumdaki yatırım uzmanından bu konuda tavsiye alabilirsiniz, eğer risk sevmeyen risk alamayan yatırımcıysanız size daha çok faize dayalı enstrümanlar önerilecektir.

• Hisse Senedi Fonları
• Para Piyasası Fonları
• Faize dayalı menkul kıymet fonları
• Döviz ve altına dayalı fonlar
• Yabancı borsa fonları

BES’e katılarak bunun gibi yüzlerce yatırım fonuna yatırım yapabilir ve istediğiniz gibi yatırımlarınızı yönlendirebilirsiniz.

Devlet Katkı Tutarı Ne Kadar?

Bireysel emeklilik sisteminde devlet katkı tutarı yüzde 25’tir. Fakat bu katkı tutarı, maksimum katkı payı ile sınırlandırılmıştır. 2021 yılı için belirlenen maksimum devlet katkı tutarı 10732 liradır. Yani yılda 100 bin lira biriktirseniz  dahi alabileceğiniz en yüksek katkı payı %25 değil, 10732 lira olarak belirlenmiştir.

Bireysel Emeklilik Sisteminden Nasıl Emekli Olunur?

BES ile emekli olmak için en az 10 yıl ve 56 yaşına kadar birikim yapmalısınız. Örneğin 46 yaşında başladıysanız, 56 yaşınızda emekli olursunuz fakat 25 yaşınızda başladıysanız, emekli olabilmek ve fondaki paranın tamamını maaş olarak veya doğrudan peşin teslim alabilmek için 31 yıl para biriktirmeniz gerekiyor. Fakat, aldığınız toplam devlet katkı payı tutarının bir kısmını zaman içerisinde çekebiliyorsunuz.

• BES’ten ilk üç yıl içinde ayrılırsanız, devlet katkı tutarının %0’ını.
• 3’üncü yılın sonunda ayrılırsanız %15’ini.
• yılın sonunda ayrılırsanız yüzde 35’unu
• Yılın sonunda ayrılırsanız yüzde 60’ını çekebiliyorsunuz

Fakat bu noktaya dikkat edelim, bunlar fondaki paranın tamamını değil sadece devlet katkısını çekebileceğinizi gösteriyor. Mesela BES’e başlayalı 6 yıl olmuş bitmek üzere diyelim ama acil paraya ihtiyacınız var, BES’ten para çekebilir misiniz? Evet, çekebilirsiniz fakat toplam devlet katkı tutarının sadece yüzde 35’ini alabilirsiniz. Bir örnekle açıklayalım.

• 3 yılda toplam 30.000 TL birikim yapmış birisi 7,500 TL devlet katkısı almaya hak kazanıyor.
• Yılın sonunda hesabından para çekmek isterse, sadece 1125 lira alabiliyor.
• Tabi bu süreçte paranızın ne kadar değerlendiği de fark etmiyor, yani fonun getirileriyle siz 30 bin yatırmış olsanız dahi hesabınızda 60 bin birikmiş olabilir, bu gibi durumlarda ödenecek para yine değişmiyor.
• yılın sonunda toplam 100.000 TL birikim yapmış birisi, 25.000 TL devlet katkısı alıyor ve bunun %60’ı olan, 15,000 TL’yi anında nakit çekebiliyor.
• Emeklilik için gerekli süreyi ve doldurmuş kişiler, toplam birikimlerini peşin olarak çekebiliyor veya 20-30 yıl vadeli maaş şeklinde alabiliyorlar.