Türkiye de Covid-19 ve Yeni Teşvik Beklentileri

Covid-19 ve Ekonomi:

Çin’in WUHAN eyaletinde ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 virüsü insan sağlığı üzerinde oldukça olumsuz etki bırakmakta, bırakmaya devam etmektedir. Covid-19 salgınının küresel çapta sağlık sorunu yanında ekonomiye de olumsuz etkileri olmuştur. Birçok ülke, dünyayı etkisi altına alan bu virüsün meydana getirdiği ekonomik enkazın altından kalkabilmek için tedbirler, paketler, teşvikler açıklamıştır. Devlet eliyle desteklenen bu teşviklerin serbest piyasa ekonomisine etkisi elbette sınırlı olacaktır. Kısa vadede ekonomi üzerinde bir rahatlama sağlasa da orta vadede etkisini yitireceği öngörülmektedir. 24 Ağustos 2020 tarihi itibariyle artan vaka artışlarına rağmen dünya ülkeleri virüsün ilk ortaya çıktığı zamanlarda aldığı sıkı tedbirleri almamakta/alamamaktadır. Keza dünyanın süper gücü olan ülkelerin dahi ekonomik anlamda bu sıkı tedbirleri alabilecek, bu hususla baş edecek gücü kalmamıştır.

Covid-19 Virüsünün Sektör Bazlı Ekonomik Etkisi:

Covid-19 virüsünün bazı sektörlere etkisi olumsuz olmakla birlikte, bazı sektörlere etkisi olumlu olarak yansımıştır. Örnek vermek gerekirse E-Ticaret, temizlik malzeme üretimi, gıda sektörü olumlu şekilde etkilenirken, ulaşım, otelcilik, enerji, eğlence gibi sektörler olumsuz etkilenmiştir. Tabii ki bu sektörlerin ekonominin geneline etkileri aynı olmamaktadır. Bazı sektörlerin GSYH içindeki payı düşük iken bazı sektörlerin payı yüksek olabilmektedir.  Bu da ekonominin geneline etkisini değiştirmektedir. Örneğin Türkiye bir turizm ülkesi olduğundan, turizm gelirleri ekonomi içerisinde oldukça yüksek bir paya sahiptir. Bu sektörün olumlu veya olumsuz etkilenmesi ülke ekonomisini paralel bir şekilde etkilemektedir.

Türkiye’ de Virüsün Ekonomiye Etkisi ve Yeni Teşvik Beklentileri:

Sağlık Bakanlığı olarak Türkiye, Covid-19 ile mücadele de birçok dünya ülkesine nazaran daha başarılı olmuş, bu süreçte birçok dünya ülkesine yardımda bulunarak bu ülkelerin takdirlerini de kazanmıştır. Dünya Sağlık Örgütü de Türkiye’nin Covid-19 ile mücadelesini takdir ederek Türkiye’nin başarısını dile getirmiştir. Peki Türkiye sağlıkta başarılı olduğu kadar ekonomide de süreci iyi yönetebildi mi?

Türkiye, dünya ülkelerinin açıkladığı teşvik ve paketlere benzer destekler açıklamış, ekonomisine bir anlamda nefes aldırmıştır. Bu süreçte konut kredi faizlerini minimum seviyeye çekerek, Cumhuriyet tarihinin konut satış rekoru da bu dönemde kırılmıştır. Yine taşıt kredi faizlerini de benzer şekilde düşürerek otomobil sektörüne canlılık getirmiştir.

Dünyanın süper gücü olan ülkelerin dahi artık sıkı önlemler alamayacağını yukarıda belirtmiştik. Buna ülkemizde dahil olmak üzere yeni sıkı tedbirler ile yeni teşviklerin geleceğini öngörmemekle birlikte, virüsün yok edilmesi anlamında tedavisinin gecikmesi durumunda şartlarında değişebileceğini söyleyebiliriz.